image/svg+xml

Faghm

Faghm

De sixties. Stel je voor. Vader en zoon in één band. Ons wereldbeeld naar de maan. Vaders waren toch om je tegen af te zetten. En vaders wilden niet dat hun zoon zulke muziek maakte. Wie van de twee was niet normaal, vader of zoon? Welke zoon nam nou zijn vader mee op het podium? Vaders kon je toch niet vertrouwen. Welke vader schaamde zich nou niet voor zijn zoon? En nog wel zo'n zoon. Een podiumdier. 
Ook jaloers. Een vader die zich niet voor zijn zoon schaamde. Wat een wereldkerel. En dan nog wel dezelfde muziek maken. Eentje die het snapte. Of was het een manier een extravagante zoon in de gaten te houden? If you can't beat him, join him? Zo iets? 

Kom Gertie Morsman vertel! Poparchief Twente ging een verhaal halen. 

De in 1947 in Hengelo geboren Gertie Morsman had voor zijn 17e nauwelijks van popmuziek gehoord, maar groeide binnen enkele jaren uit tot de dampende frontman van de legendarische, scheurende Hengelose band Faghm. Opgegroeid met klassiek, opera en operette, maar ook jazz, is het niet zo heel vreemd dat hij door Pel Kotkamp wordt uitgenodigd om plaatjes aan elkaar te praten in de voorloper van de RootieTootie, de Leeuwenbar, waar dan nog voornamelijk dixieland gedraaid wordt. Als de tijd om aanpassing vraagt en de dixieland langzaam vervangen wordt door jazzy rhythm and blues à la Georgie Fame is Morsman snel om en vormt samen met o.a. Freddie Wouda en Herman ten Tije de band Sound ’66. Hun eerste optreden vindt plaats in het speeltuingebouw aan de Twekkelerweg in Hengelo. In Sound ’66 leert Morsman dat er op het podium meer uit een optreden te halen is, iets wat hij bij later uit zal bouwen. Met de komst van gitarist Adri Banis wordt Faghm geboren. Het repertoire bestaat uit spetterende soul en andere zwarte muziek met een meer jazzy achtergrond. Nummers als Take Five, Caravan van Duke Ellington en Gershwin’s Summertime krijgen bij Faghm een eigen karakter vooral als de band uitgebreid wordt met de blazers, Karel Morsman, Karel Jacobs, Ben Seelen en ene Peter. Gertie ontwikkelt zich als een entertainer eerste klas. Waar andere bands een show weggeven, leuk om naar te kijken, laat Gertie het publiek deelnemen. Van publiek wordt meer gevraagd dan alleen applaus. Hij dwingt het letterlijk op de knieën. Morsman gaat verder dan het publiek ‘yeah’ te laten roepen op de vraag of everybody happy is. Wie heeft niet nog jaren later op een bruiloft tijdens een imitatie van Gertie’s versie van “Amen” op de knieën gezeten. Door bijna geheel Nederland teistert hij microfoon en buizenzangversterker met zijn dynamische stem, altijd muzikaal. Faghm staat op de podia met menig grote Nederlandse band. Als er één opvallende band is in Twente, die voor een onvergetelijke ervaring kan zorgen is het Faghm. Zalen gaan plat en van alles wordt uitgeprobeerd. Voor een tour met de NVSH maken ze experimentele muziek met licht en projecties. Menig Twentse muzikant droomt van dit succes, maar zoals zoveel succesvolle artiesten heeft Gertie eigenlijk nauwelijks in de gaten welke impact zijn charisma en optredens hebben. 

Na nauwelijks vier jaar bestaan te hebben valt onverwacht het doek. Gertie krijgt de ziekte van Pfeiffer, moet rust houden en wordt tijdelijk vervangen door Carel Swagerman, die hem wekelijks verslag komt uitbrengen. Na zijn terugkeer doet Morsman nog één optreden en houdt het dan voor gezien. Het heilige vuur is opgebrand, zijn motivatie weg. 
Als bij de Enschedese Honest Men de fluitist, Martin Hofman vertrekt haalt Johan Aldenkamp Gertie binnen de groep. Morsman en de Honest Men komen in het midden bij elkaar. Honest Men wordt ruiger en experimenteler, is geen Honest Men meer en voor Gertie is de publieksparticipatie zo goed als afgelopen. Of de waarheid in het midden ligt, valt dus te betwijfelen. Honest Men heeft een duidelijk blank repertoire en Gertie is meer bedreven in de zwarte muziek. Waar hij echter van onder de indruk raakt en diep respect voor heeft is de werklust, de professionaliteit en kwaliteit van zanger Henk Bruinewoud en de zijnen. Wekelijks komen ze goed voorbereid op repetities. Het is allemaal minder vrijblijvend dan bij Faghm. Het doet hem duidelijk deugd. Maar in mei 1970 stopt hij ook hier. Hij moet eindexamen doen voor de kunstacademie. 

Gertie Morsman is net als zijn vader een Armonia-man. Bij deze muziekvereniging van Stork leerde hij piccolo, dwarsfluit en saxofoon spelen. Na de middelbare school ging hij naar de kweekschool. Al snel kwam hij daar in conflict met de muziekleraar die hem blokfluit wilde laten spelen, wat niet zo best was voor de embouchure nodig voor zijn andere blaasinstrumenten. Een dergelijke houding werd niet in dank afgenomen en Gertie zag de bui hangen, koos snel eieren voor zijn geld, verliet de school en deed toelatingsexamen voor de kunstacademie (Aki) in Enschede. In de tussenliggende periode zorgde pa Morsman voor een baantje bij Stork en via een vriendin verrichtte hij hand- en spandiensten (lees glazen ophalen) bij de Londense Marquee club. 
Op de Aki weet hij behendig door het dan nog heersende strenge regiem te laveren. Ongeoorloofd afwezig zijn werd nog streng gestraft, maar voor hem als uitvoerend muzikant werd door de directeur een oogje toe geknepen. Een klasgenoot was Ben Jolink. Zij werden maatjes en zouden dat blijven met veel wederzijds respect. Zijn eindexamen van de Aki sloot Morsman af met een expositie in galerie Markt 17 in Enschede. In een nachtelijke droom kreeg hij het advies zich te melden bij de Bayerischer Rundfunk en hij besloot de volgende morgen de trein naar München te pakken, waar hij tot zijn verbazing per direct bij de omroep op proef werd aangenomen op de postkamer. Dit werk voerde hem langs alle afdelingen van de omroep en hier kwam hij weer in contact met klassieke muziek. Een administratief foutje ooit gemaakt in Hengelo zorgde er voor dat hij geen bewijs van goed gedrag kon overleggen om een vaste aanstelling te krijgen. Dus terug naar Hengelo. 

Zijn hernieuwde belangstelling voor klassieke muziek deed hem besluiten de opleiding koordirectie te volgen aan het Twents conservatorium. Met dit diploma werd hij aangenomen als non-verbaal therapeut in de tbs-kliniek Veldzicht in Balkbrug, waar hij 15 jaar werkte. Ondertussen dirigeerde hij operettes. Het beest mag getemd lijken, maar Morsman was nooit een beest geweest. Hij was zichzelf en bleef zichzelf. Ooit wel een podiumdier dat graag de zaal op stelten zette, maar naast het podium een aimabel figuur, dat graag alles onderzocht. Zijn interesse in popmuziek taande. Hij was niet meer de Gertie van Faghm. Hij wou geen instituut worden, geen karikatuur van zichzelf. Hij heeft nog een paar keer aan een revival meegedaan, maar eigenlijk heeft hij daar spijt van. Hij moest zichzelf imiteren. Graag bezoekt hij nog collega’s en muziekvrienden backstage, maar de Gertie van Faghm is niet meer. 

De liefde bracht hem naar Zwitserland waar hij nog andere talenten bij zichzelf ontdekte. In kleine kring had hij succes met de vertolking van songs van Sinatra of Louis Armstrong. Vanuit Zwitserland maakte hij nog een uitstapje naar de V.S. waar hij wat schnabbelde als operettedirigent. Maar door problemen met werkvergunningen moest hij al na een half jaar weer terug naar Europa. Wordt vervolgd. 


Faghm komt van de eerste letter van de voornamen van: 
Freddy Wouda, basgitaar 
Adri Banis, gitaar 
Gertie Morsman, zang, sax en dwarsfluit 
Herman ten Tije, drums 
Martin de Leeuw, orgel 

Later treden toe Karel Morsman op sax en Karel Jacobs op sax en klarinet. 
Freddie Wouda wordt vervangen door Ipo Oosterhuis ( voorheen Hun , later After All en Merano’s). 
Adri stapt over naar de basgitaar 
Ipo op zijn beurt word weer vervangen door Jimmy (van Bokhoven)  
Beppie Kamphuis (First Move, Centurions, Sunset) vervangt Jimmy. 
Drummer Herman moet in militaire dienst en Ronnie Berends neemt zijn plek in. 
Ben Seelen (Sunset) speelt trombone en ene Peter speelt trompet. Als Martin de Leeuw vertrekt neemt Ben Bemer (Block) het over. Na Ronnie speelt Eddy Tichelaar drums. 
Wegens ziekte van Gertie wordt Carel Swagerman (First Move, Husky) een paar maand zijn vervanger. Ook bassist Toon Heebink (Centurions, First Move) wordt nog lid van Faghm. Faghm is langzamerhand een Enschedese band geworden. 
Voor boekingen kan men terecht bij manager Herbert Spier. 

Armonia komt van Stork. De vereniging is niet het resultaat van een bevlieging van enkele enthousiastelingen. Het initiatief kwam van de Storkdirectie, die een eigen muziekvereniging wel vond passen bij het in 1895 geopende Vereenigingsgebouw. 
Al in het najaar van 1896 volgde het eerste optreden bij de aflevering van de 1000e stoommachine. Tot 1972 trad Armonia op als “Orkest der machinefabriek Stork” onder leiding van o.a. Klaas de Rook en Iman Landheer. Bij de opsplitsing van Stork werd de vereniging losgekoppeld van het bedrijf en is Armonia een zelfstandige vereniging geworden met een eigen verenigingsgebouw. 

Bron: Website Armonia 

 

Periode:1966-1971

Reacties

De 1e keer dat ik Faghm zag was op een zondagmiddag in november/december 1967 in Almelo. Het was voor mij een speciale sfeer wat de muziek en vooral de magic die van Gertie uitstraalde, vooral in zijn persoonlijke Amen-gebeuren tesamen met ons. Het blijft altijd in m`n herinneringen...Zijn verdere levensverhaal is ook een boeiende boei dat ik geboeid gelezen heb...
Algemeen door anoniem op 19 Dec 2017 om 22:26:19

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.